Thursday, February 28, 2013

የምእራባውያን የስትራቴጂ ፈተናዎችና ስልቶች



                    ምእራባውያን ራሳቸው አልፎ አልፎ ቢደነቃቀፉም ቢሉም ብዙ ጊዜ ግን መርሆቻቸውና ፍልስፍናዎቻቸው ሰርተውላቸዋል - በመርህ የሚመሩ መሆናቸውም በእጅጉ ሳይጠቅማቸው አልቀረም ። ለመርህ ተገዢ መሆን ለጊዜው ችግር ቢያጋጥም እንኳንካለው ችግር አንፃርከመርህ ለመውጣት ሊፈታተን ቢችልም ፤ በረጅም ጊዜ ግን በመርህ ላይ የተመሰረተ አስተሳሰብ አሸናፊና ጠንካራ ሆኖ ይወጣል ።.
                    በተለይም ከዲሞክራሲ ፣ ከሰብአዊ መብት ጋር በተያያዘ ከሌሎች ሀገራት በተሻለ የነሱ መርሆዎች በበለጠ የሚሰሩ ሆነው ተገኝተዋል ። ነገር ግን እነሱም በቀላሉ እዚህ ደረጃ አልደረሱም በርካታ ስህተቶችን ሰርተው ነው ። በባሪያ ንግድ እና በግኝ ግዛት ዘመን በሌሎች ህዝቦች ላይ ካደረሷቸው ሰቆቃዎች፣ ከአንደኛውና ከሁለተኛው የአለም ጦርነቶች ፣ በየሀገሮቻቸው ከነበሩ የመብት ትግሎች ለምሳሌ ጥቁሮች በአሜሪካን አገር የሰብአዊ መብታቸውን ለማስከበር ካደረጓቸው ትግሎች እና ከሌሎችም ብዙ ትምህርቶችን ቀስመው ነው እዚህ አሁን ለደረሱበት የሰብአዊ መብትን ማክበርና ወደ የዲሞክራሲ ደረጃ የደረሱት ።
                 ከቀድሞዋ ሶቭየት ህብረት ጋር ባደረጉት ትግል የቀዝቃዛው ጦርነት ፣ ሶቭየት ህብረትም ከአሜሪካ ጋር ተመጣጣኝ የጦር መሳሪያ እና ወታደራዊ አቅም የነበራት ሀገር ነበረች ። ይሁን እንጂ በ1963 ተከስቶ የነበረው የኩባው የሚሳይል ቀውስ አደገኛ ሁኔታን ለአለም ከመፍጠሩ የተነሳ ፣ ቀውሱ በሰላም ባይፈታ ኖሮ አለማችን የዛሬዋን አለማችንን አትሆንም ነበረ ።በአለም ላይ አሁን ባለው የሰው ልጅ በታጠቀው ዘመናዊ የጦር መሳሪያ ፊት ለፊት ሊደረጉ የሚችሉ ጦርነቶች አለማችንን አንዴ ብቻ ሳይሆን ደግመው ደጋግመው ማጥፋት እሚችሉበት የቴክኖሎጂ ደረጃ ላይ ተደርሷል ።
              ይህን የተረዱት አሜሪካኖች ግን የሶቭየት ህብረትን ግዙፍ አቅም በአመታት ውድድር በማድረግ ፣ ያንን ውድድር መቋቋም ሲያቅተው ራሱ ስርአቱ ከውስጡ ሊፈራርስ ችሏል ። የኮኮቦች ጦርነት(Star Wars) የተሰኘው አሜሪካን የጀመረችው ሶቭየት ህብረት ከነበራት የገንዘብም ሆነ የቴክኖሎጂ አቅም አንፃር በአጠቃላይ ከአሜሪካንም ሆነ ከምእራብ አውሮፓውያን ጋር መወዳደር ባለመቻሏ ልትፈራርስ በቅታለች ። ይህ ብቻ ሳይሆን የሶሻሊስት ስርአት እንደ ዲሞክራሲያዊ ስርአት መሪዎችን እየቀያየረ ፣ የፖሊሲ ለውጥ እያደረገ የመሄድ አቅምና ብቃትም ስላልነበረው መሪዎቹ በእድሜ እያረጁና አንዳንዶቹም እየሞቱ የነበሩትየሶቭየት መሪዎችን ውስጥ ችግሮቻቸውን በተለይም የኢኮኖሚ ችግሮችን ለመፍታት ሳይችሉ ቀርተዋል ። ይባስ ብሎም በወቅቱ የገቡበት የአፍጋኒስታን የጦርነት ክፉኛ ጎድቷቸዋል ። ሌላው ደግሞ የሶቭየት ስርአት ከፍተኛ አመራሩ ተቋማዊ ሳይሆን መቅረቱ ለውድቀቱ ትልቅ አስተዋፅኦን አድርጓል ።   

             የቻይና የኮሚኒስት ፓርቲን ብንወስድ ለማኦ ሞት በኋላ በቶሎየአመራር ስፍራውን ወደ ተቋማዊነት አደረጃጀት ስለቀየሩት የቻይና ኮሚኒስት ፓርቲ የሶሻሊዝምን ውድቀት መትረፍ ችሏል ። ይህንም በመሆኑ ምጣኔ - ሀብታዊ ማሻሻያዎችን እንዲያደርግናስላስቻለው በሌሎች የኮሚኒስት ስርአቶች ያጋጠመው መፈራርረስ ሳያጋጥመው ቀርቷል ። ወደ ተቋማዊ አደረጃጀት መቀየር አንድ ስርአት ለዘብ «flexible» ለዘብ እንዲሆን ያስችለዋል ።በአመራሩ ላይ የሚመጡ የተለያዩ ሰዎች ስለሚኖሩ የተቋማዊ ፣የተለያዩ የአመራር ስልቶች ስራ ላይ የመዋልና አስፈላጊ የሆኑ የፖሊሲ ለውጦችን ለማድረግ እድልን ይሰጣል ።
                      በወቅቱ የሶቭየት ህብረት መሪ የነበሩት ሚካኤል ጎርባቾቭ ፔሬስትሮይካና ግላስኖት በተባሉት የግልፅነትና የሶቭየት ህብረትን ስርአት ለማሻሻል ነው እንጂ ስርአቱን ለማፍረስ አልነበረም አላማቸው ። ይሁን እንጂ ነገሮች ተቀያይረው ባልተጠበቀ ሁኔታ ስርአቱ ፍርስርሱ ወጥቷል ። ምእራባውያን ከ20ኛው ክ/ዘመን ታላላቅ ሰዎች አንዱ ናቸው እሚሏቸው ጎርባቾቭን ሲሆን እንደ ተወዳጅ ታዋቂ ሰው አድርገው ነው እሚወስዷቸው - ያንን ያስፈራቸው የነበረን ግዙፍ ስርአት ስላፈራረሱላቸው ሊሆን ይችላል ።  ይሁን እንጂ ትልቁ ነገር የምእራባውያን ትእግስትና ፣ ፊት ለፊት በወታደራዊ ጉልበት ለመጋፈጥ አስቸጋሪ የሆነን ስርአት ለመጣል የተጠቀሙበት ስልት ግን እሚደነቅ ነው ። 



                            አንዱ የምእራባውያን የጥንካሬ የዲሞክራሲ ስርአት ሲሆን የፖለቲካ አመራራቸው ተቋማዊ ሲሆን ፣ የምጣኔ - ሀብት አስተዳደራቸውም ተከታታይነት ባለው እቅድ የሚመራ ነው ። የማእከላዊ ባንኮችን ብንወስድ ነፃና በራሱ የምጣኔ - ሀብትን ማለትም የገንዘብ ፖሊሲዎችን መውስድ የሚችል ሲሆን ከፖለቲከኞች ቀጥታ ስልጣን እና ቁጥጥር ውጪ ነው ። በነገራችን ላይ ነፃ የሆነ የማእከላዊ ባንክ ምጣኔ - ሀብት ሲያድግ የሚሆን ሲሆን እንግሊዝ እንኳን በቅርቡ ነው ባንክ (Bank of England) ነፃ ያደረገችው ። ስለዚህ ነፃና ከፖለቲካ አመራሩ ገለልተኛ የሆነ ማእከላዊ ባንክ እንዲኖር ያደረገ እንደ ቅድመ ሁኔታ የገንዘብና የአክስዮን ገበያዎች መኖር አለባቸው ።



                   ይሁን እንጂ ምእራባውያን ሁልግዜ መርሆዎቻቸው ይሰሩላቸዋል ማለት አይደለም ። ምእራባውያን ከተደነጋገሩባቸው «ስታምብል» ካደረጉባቸው የኢራቅና የአፍጋኒስታን ጦርነቶች ምሳሌዎች ናቸው ። አሜሪካን ውስጥ ጦርነት ሲመጣነው ጂኦግራፊን የሚማሩት ይባላል። እንጂ ከዛ በፊት ወጣቶቹ ስለአለም በሚገባ እውቀትን ይዘው አለማደጋቸው በፖለቲከኞቹም ላይ የሚንፀባረቅ ነው  ። ከዚህ ቀደም አሜሪካ ራሷን እንደ አለም ማእከል አድርጋ ትወስድ የነበረ ቢሆንም አሁን ግን ያንን በመረዳት አለምንም ራሳቸውንም በተለየ መንገድ ማየት ጀምዋል ።በታወጀው በሽብር ላይ ጦርነት (War on Terror) ከጓናታናሞ ቤይ በፊት ሽብርተኝነትን በአሜሪካ ላይ በፈፀሙ ላይ በመደበኛ ፍርድ ቤት ታይቶ ለምሳሌ አይነስውሩ ግብፃዊ ላይ ጨምሮ ፍትህ የተሰጠ ቢሆንም ሆንም በቡሽ ዘመን ግን ጓንታናሞ ቤይን በመክፈት የሰብአዊ መብትን የሚጥስ ፍርድ ቤትን ለመክፍትና በአለም አቀፍ ደረጃም ስለሰብአዊ መብት የነበራትን መልካም ስም ለማጉደፍ በቅታለች ። ይህ ብቻ ሳይሆን ለፕሬዝዳንትነት የሚወዳደሩ በርካታ ፖለቲከኞቿ የቀድሞውን ትንሹ ቡሽን ጨምሮ በቂ የአለም አቀፍ እውቀት እንደሌላቸውና ፣ በርካታ ስህተቶችን ሲሰሩ ታይተዋል ። አንድን የአለም ሀያል የሆነ አገርን የሚመሩ የፖለቲካ ሰዎች ስለአለም አቀፋዊ እውነታዎች በቂ ግንዛቤና እውቀት ሊኖራቸው እንደሚገባ ግልፅ የሆነ ጉዳይ ነው ።

የምጣኔ - ሀብት እድገት አንድምታ



በአሁኑ ጊዜ ከአለም ኢኮኖሚ ጋር ያለን ትስስር እያደገ መጥቷል ። ለምሳሌ ቀድሞ ቢሆን ቡና ላኪዎች ብንሆንም በገበያው ላይ ግን ዋና ወሳኞች አልነበርንም -  አሁንም አይደንም -ይሁን እንጂ የአለም ኢኮኖሚ መቀዝቀዝና የሌሎች አቅራቢዎች መኖር አቅርቦት መጨመርና አለመጨመር ግን ልናገኝ የምንችለውን ገቢ ላይ ተፅእኖን በጎም ይሁን አሉታዊ ይፈጥራል። ነዳጅን ብንወስድ ቀድሞ ብዙ መኪኖችም ፣ ፋብሪካዎች በሀገሪቱ ውስጥ አልነበሩም ፣ በአለም ላይም እንደ አሁኑ አይነት የነዳጅ ጥማት አልተፈጠረም ። በአሁኑ ወቅት ግን የነዳጅ ዋጋ በአንድ ዶላር ቢጨመር ወይም ቢቀንስ በሀገራችንየኢኮኖሚ እንቅስቃሴ ላይ የራሱ አሉታዊ ወይም አዎንታዊ ተፅእኖ ይኖረዋል ። በአለም ላይ በአሁኑ ወቅት በአለም ላይ ያለው የካፒታል ፍሰት (Captal Flow) እና የንግድና የምጣኔ - ሀብት ትስስር ስለጨመረ በየትም የአለም ክፍል የሚፈጠር ችግር ወደ ሌላውም የመትረፍ እድሉ ሰፊ ነው ።
ይህም በርካታ ከአለም አቀፍ ደረጃ የቀረበው ፣ ምንም እንኳን ሰፊ የሆነ ትስስር ገና ባይኖረንም ትስስራችን ግን እየጨመረ እንደሚሄድ ከአሁኑ መገመት ይቻላል ። በአለም ላይ የሚፈጠር የምጣኔ - ሀብት ቀውስም ሆነ ችግር ለሌላው አለም የመትረፍ ሰፊ እንዳለው የታየ ጉዳይ ነው ፣ ለዚህም በአለም ላይ ያለው የነዳጅ ፣ የማዳበሪያ ፣ የብረታ ብረት ዋጋዎች ሲጨምሩ በእኛም ላይ ጭማሪዎች መንፀባረቃቸው አልቀረም ።
 ለዚህም ምክንያቱ የራሳችን ምጣኔ - ሀብት እያደገ በሄደ ቁጥርና ይበልጥ ገበያ መር እየሆነ ሲሄድ በአለምም ሆነ በአገር አቀፍ ደረጃ ያለው የምጣኔ - ሀብት ትይይዝ ሲጨምር ፤ በሌላ በኩል ደግሞ በአለም ላይ ከጊዜ ወደ ጊዜ ተፅእኖው እያየለ የመጣው የአለም - አቀፍ ምጣኔ ሀብት ትስስር (Globalisation) በምጣኔ - ሀብትና በሌሎችም ዘርፎች በስፋት እየታየ ያለ ጉዳይ ነው ።  የውጭ ባለሀብቶች ወደ ሀገራችን በብዛት እየገቡ ሲሄዱ ፣ ወደ ውጪ ሀገራት በርካታ ሸቀጦችንና ምርቶችን መላክ ስንጀምር ከውጪም እንደዘዛው ስናስገባ ፣በዚህ በዚህ ሁሉ ምክንያቶችከእኛ ውጪ ያለውን ነገር መረዳትና እድልም ከሆነ መጠቀም ፣ አደጋን ይዞ የመጣ ከሆነም ለዛ መዘጋጀትና ሊመጡ ከሚችሉ ጉዳቶች ራስን መጠበቅ ይረዳል።
ይህም ትስስር ወደ ፊት ከዚህ ይበልጥ እየተጠናከረ እንጂ እየቀነሰ እንደማይሄድ ግልፅ ነው ። ከዚህም ሌላ ደግሞ የውጪ ኩባንያዎች በሀገራችን መንቀሳቀስ በሚጀምሩበት ወቅት ትስስሩይበልጥ እየጠበቀ ይሄዳል ። አይነተኛ ምሳሌዎቹ የውጪ ባንኮች በሀገራችን መንቀሳቀስ ቢጀምሩ ያገራችንን ምጣኔ ሀብት ከአለም አቀፉ የገንዘብ ስርአት ጋር ትስስርን ሲፈጥር የራሱ አሉታዊም ሆነ አዎንታዊ ጎኖች አሉት ። በእነኚህ ምክንያቶች ስለአለም ምጣኔ  - ሀብት አንዳንድ ነገሮችን መረዳት ሊያስፈልግ ይችላል ።ኢትዮጲያ የአለም የንግድ ድርጅት አባል በምትሆንበት ወቅት የተወሰነ የመንደርደሪያ ጊዜ ቢኖርም ከተወሰኑ አመታት በኋላ ግን ዝግ የነበሩትን ዘርፎችን ክፍት ማድረግ አይቀሬ ነው ።  ይሄም በማደግ ላይ ያሉትን አገሮች ብቻ ሳይሆን ያደጉትንና ለብዙ መቶ አመታት የዳበረ የካፒታሊዝም ስርአት ያላቸውን ሀገራት ሁሉ ሲፈታተን ማየት እየተለመደ መቷል ።
ከአውሮፓ ሀብታም ሀገራት ሳይቀር በአለም ሁለተኛዋ የወጪ ንግድን የምትልከው ጀርመንን ብንወስድ በምትልካቸው የኢንዱስትሪ ምርቶች በምታገኘው ገንዘብ ነው የምትመገበውን ምግብ እምትገዛው እንጂ የፍጆታዋን ምግብ ሁሉ ራሷ አታመርትም ። በተመሳሳይም እንግሊዝም በባንክ ፣ እና በፋይናንስ ፣ በኢንዱስትሪዎቿ በመሳሰሉት አገልግሎት ዘርፎች በምታገኘው ገንዘብ አብዛኛውን የምግብ ሰብሏን ከውጪ የምታስገባ ሀገር ነች።ሌሎች ሀብታም የሆኑ ነገር ግን በቂ ለግብርና ተስማሚ የሆነ መሬት የሌላቸው ፣ ሀገራትም እንዲሁ የምግብ ሰብላቸውን ከውጪ የሚያስገቡ ናቸው ፣ ለምሳሌም በነዳጅ ዘይት የከበሩትን የአረብ ሀገራትን ብንወስድ በዚህ አይነት መንገድ ከውጪ የምግብና የግብርና ሰብሎችን እሚያስገቡ ናቸው ። አንዳንዶቹም በአፍሪካ ሀገራት ውስጥ ሰፋፊ መሬትን በመኮናተር ወደ ግብርና ስራ ራሳቸው እየገቡ ይገኛሉ። አንዳንዶቹ ደግሞ የግብርና ዘርፋቸውን በከፍተኛ ደረጃ የሚደጉሙ ናቸው ፣ ለምሳሌ ጃፓንና ደቡብ ኮሪያ የሚጠቀሱ ሲሆን እነኚህ በኢንዱስትሪ የበለፀጉ ሀገራት መሬታቸው ጠባብ ከመሆኑ ውጪ የግብርና ምርት በሀገራቸው ቢቀርብ የሀገራቸው ገበሬዎች ከገበያውጪ ስለሚሆኑ የግብርና ዘርፋቸውን ይደጉማሉ ።

ይሄም ከአለም ጋር የሚኖረን የምጣኔ ሀብት ትስስር የፈጠረው ሲሆን እነኚህም የሀገራችንን ኢኮኖሚ ለመረዳት የአለም ምጣኔ - ሀብትን በመረዳት እንደሚጀምር የሚያሳይ ነው ። ከቀድሞው በተሻለ ሁኔታ የአገራችን ምጣኔ - ሀብት ከተቀረው አለም ጋር ትስስርን እየፈጠረ ስለመጣ በምግብና በነዳጅ ብቻ ሳይሆን በሌሎች የፋብሪካ ውጤቶችና ጥሬ እቃዎችም ጭምር በአለም ዋጋ እሚወሰኑ ሆነዋል ።

በመርህ ላይ የተመሰረተ አስተሳሰብ ጠቀሜታ



ይህ ብቻ ሳይሆን በውጪዎቹ አስተሳሰብ ፣ ባህል ፣ ፍልስፍና አወቅነውም አላወቅነውም ተፅእኖ ያሳድርብናል ። አሁን ባለው ቴክኖሎጂና የመገናኛ ዘዴዎች አማካይነት ፣ በውጪው አለም ላይ ላለው አስተሳሰብ ከመቼውም ጊዜ ይበልጥ ተጋላጭ መሆናችንን መዘንጋት የለብንም።
በነገራችን ላይ አንድ ነገርን ለመፍጠር ምንም እንኳን ያ ነገር ሲጀመር ማህበረሰቡን አስተሳሰብ እሚፃረር ወይንም እሚጎዳ ሁሉ ሆኖ ሊታይ ይችላል ። እሚጎዳ ሁሉ ሆኖ ሊታይ ይችላል ። ይሁን እንጂ ውሎ አድሮ ግን አንድ ነገር በጎ የሆነ ነገር በረጅም ጊዜ ብዙሀኑን ማህበረሰብ እሚጠቅም ነገር ሊገኝበት ይችላል ። ያ ነገር ለማህበረሰብ ምንም ጥቅምን እማያስገኝ ፣ ወይም ጎጂ መሆኑ እየተረጋገጠ ከመጣ ግን ውሎ አድሮ ራሱ መክሰሙ አይቀርም ።
በኛ ሀገር በመርህ ላይ የተመሰረተ አስተሳሰብ (Objective Thinking) ብዙም የዳበረ ወይም የተለመደ አይደለም ። ነገር ግን የትኛውም ሀሳብ የራሱ ጥቅምም ሆነ ጉዳት ሲኖረው ፣ በአንድ በኩል ብቻ ያለውን ተመልክተን በአንደኛው በኩል ያለውን ብናልፈው ውጤቱ ጉዳት ነው እሚሆነው ፣ለምሳሌ ጥቅሙን ብቻ ተመልክተን ጉዳቱን ብናልፈው ተጎጂ ሲያደርገን በሌላ በኩል ደግሞ ጉዳት ብቻ ነው ያለው ብለን ብንደመድም ደግሞ ልናገኝ የምንችለውን ጥቅም እናጣለን ። በዚህ በኩል ግን ምእራባውያንን ብንወስድ ሰፊ ልምድ ያላቸው ሲሆን አስተሳሰባቸውም በአመክንዮ (Logic) ላይ የተመሰረተ ነው ። ይህ ብቻ ሳይሆን የሀሳብን ጥቅምም ሆነ ጉዳት ተገንዝበዋል ማለት ይቻላል ።
አንደ ነገር ሁሉም ሰው ትክክል ነው ስላለው ትክክል አይሆንም፣ በአንፃሩም ስህተትም ነው ስላለው ስህተትም አይሆንም ። አንድ ነገር ትክክለኝነቱም ሆነ ስህተት መሆኑ በሰዎች ስምምነት እሚሆን ነገር አይደለም ።አንድ ነገር ብዙ ሰዎች ስለተስማሙበት ትክክል አያደርገውም ።እንደውም በአንድ ነገር ብዙ ሰዎች መጀመሪያ እሚስማሙበት ያ ነገር የሆነ ውጤትን ይሰጣል በሚል ሲሆን ፣ ያ ነገር እንደማይሰራ ከተገነዘቡ ግን ለመተው ወይም ለመቀየርም እንደዛው የተጋለጠ ነው ። 
በዚህ ምክንያት ትክክል ወይም አግባብ ያልሆኑ ነገሮች እንደ ትክክለኛ ነገር ተወስደው ስራ ላይ በሚውሉበት ወቅት እሚያስከትሉት ጉዳት ከሚያስገኙት ጥቅም ይበልጣል ። ከጥቅማቸው ይልቅ ጉዳቱ እንደሚበልጥ በምርምርና በሙከራ የተረጋገጠን ነገር እንደ ትክክለኛ ነገር ተደርጎ ቢሰራበት ጉዳቱ ያመዝናል ።
አንድ ነገር ብዙ ሰዎች ስለተስማሙባቸው ትክክል ወይም ብዙ ሰዎች ስላልተስማሙባቸው ደግሞ ስህተት እሚሆኑ ቢሆን ኖሮ በአለም ላይ ብዙ ነገሮች በጣም ቀላል በሆኑ ነበረ ። ምእራባውያን ራሳቸው በርካታ ስህተቶችን የሰሩ ቢሆንም እንደገና እያረሙ በመሄድ የተሻለ የእድገት ደረጃ ላይ ለመድረስ በቅተዋል ።በዚህ መፅሀፍ ውስጥ ያሉት ብዙዎቹ ሀሳቦች ተግባራዊ ከሆነ አተያይ በመነሳት የተገለፁ ሲሆኑ ንድፈ - ሀሳባዊ መሰረቶችም አልፎ አልፎ ተገልጿዋል ። ይሁን እንጂ አንድ ንድፈ - ሀሳብ ወደ ተግባር ሲቀየር እንደሚገልፀው ሰው አስተሳሰብና ሊገልፀው እንደሚፈልገው ነገር ይለያያል ፣ ተግባራዊ የሆኑ አገላለፆች ሁሉንም ሰዎች እማያስማሙ ሊሆኑ ይችላሉ ።
አንድ ነገር ትክክለኛ ወይም ጥቅም ያለው መሆኑ የሚታወቀው በረጅም ጊዜ በሚሰጠው ጥቅም አንፃር ሲሆን ። ሌላ የአንድን ነገር ጥቅም መለያ መንገድ የሌለ ሲሆን ጊዜን አልፎ ጥቅምን መስጠት የሚችል ነገር ጥቅም አለው ተብሎ ሊወሰድ ይችላል ። ነገር ግን ጊዜን ወይም የጊዜን ፈተና ማለፍ የማይችል ከሆነና ከተወሰነ ጊዜ በላይ ሳያልፍ ዘላቂ የሆነ ጥቅም የሌለው ነገር ተመራጭ አይደለም ። ከዛ ይልቅ የረጅም ጊዜ ጥቅም ወይም ግልጋሎትን እሚሰጥ ነገር የተሻለ ነው ።
በአገራችን አንድ ትክክል ያልሆነን ነገር ትክክል እንደሆነ፣ተገቢ ያልሆነን ነገር ተገቢ እንደሆነ አድርጎ ተቀብሎ የመኖር ልማድ አለ ። ይህም አንድምታው ቀላል የማይሆን ሲሆን ፣ ትክክል ያልሆነን ነገር መያዝ ተከትሎ የሚመጣውም ነገር ትክክል ያልሆነ ነገርን ማድረግን ያስከትላል ። ይሄም ብዙ ችግራችን መፍትሄ ሳያገኝ ለረጅም ጊዜ እንዲቆይና  ባልተቋረጠ መከራና ችግር ለመኖራችን አንዱ ምክንያት ነው ።
በአሁኑ ጊዜ በሀገራችንም ሆነ በአለም አቀፍ ደረጃ ያሉ ችግሮች በጣም ውስብስብ ከመሆናቸው የተነሳ ፣ መፍትሄአቸውን ለማምጣት ብዙ ማሰብን ይጠይቃሉ ፤ይሁን እንጂ በቀላሉ በሀይል ወይንም ግብታዊ እርምጃን በመውሰድ እሚፈቱ ወይም በአንድ ጀንበር በነው እሚጠፉ አይደሉም ። ይህ ብቻ ብዙ ጊዜ አንድ ለውጥን ለማምጣትየሚደረግ እንቅስቃሴ ከሀዲዱ ወቶ አቅጣጫውን ስቶ ፣ ወዳልተፈለገ አቅጣጫ የመሄድ አዝማሚያዎች ታይተዋል ። ትልቅ ተስፋ ተጥሎባቸው የነበሩ ፤ ነገር ግን ከመስመራቸው የሳቱ ሆነው የታሰበላቸውን ውጤት ሳይሰጡ የውሀ ሽታ ፣ ደብዛ ሆነው ቀርተዋል  ። 


አንድ ሀሳብ ቀርቦ ዛሬ ላይ ስናስበው ወደ ተግባር እማይቀየር ወይም እማይጠቅም ቢመስለንም ውሎ አድሮ ግን አንድ ፍሬ እሚገኝበት ሊሆን ይችላል ። ሀሳብ አደገኛም ወይም ጥቅም ያለውም ሊሆን ይችላል ።ምንም እንኳን ለጊዜው ያ ሀሳብ ከባድ ተቃውሞ ሊያጋጥመው ቢችልም ውሎ አድሮ ግን ለማህበረሰብ እሚጠቅም ከሆነ ወዲያውም ባይሆን ከተወሰነ ጊዜ በኋላ ወደ ስራ ላይ ሊውል ይችላል ። ልዩነቶች እንዲኖሩ እሚፈለግበት ምክንያትም ይኀው ሲሆን ፣ ያ ሀሳብ እሚጠቅምበት ጊዜ ሊመጣ ይችላል ።
ተፈጥሯዊ ያልሆነ ነገር ተፈጥሯዊ እንደሆነ ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል ። ብዙ ነገሮች ሚዛናዊ በሆነ ሁኔታ ካልተጀመሩ ሚዛናዊ አለመሆናቸው ሊቀጥል ይችላል ። ለዚህ አይነተኛ ምሳሌ የሚሆነው የአየር በንብረት ለውጥ ሲሆን ሚዛናዊ ባልሆነ መሰረት ላይ መመስረቱ ነው ።