የምጣኔ - ሀብት እድገት አንድምታ

በአሁኑ ጊዜ ከአለም ኢኮኖሚ ጋር ያለን ትስስር እያደገ መጥቷል ። ለምሳሌ ቀድሞ ቢሆን ቡና ላኪዎች ብንሆንም በገበያው ላይ ግን ዋና ወሳኞች አልነበርንም -  አሁንም አይደንም -ይሁን እንጂ የአለም ኢኮኖሚ መቀዝቀዝና የሌሎች አቅራቢዎች መኖር አቅርቦት መጨመርና አለመጨመር ግን ልናገኝ የምንችለውን ገቢ ላይ ተፅእኖን በጎም ይሁን አሉታዊ ይፈጥራል። ነዳጅን ብንወስድ ቀድሞ ብዙ መኪኖችም ፣ ፋብሪካዎች በሀገሪቱ ውስጥ አልነበሩም ፣ በአለም ላይም እንደ አሁኑ አይነት የነዳጅ ጥማት አልተፈጠረም ። በአሁኑ ወቅት ግን የነዳጅ ዋጋ በአንድ ዶላር ቢጨመር ወይም ቢቀንስ በሀገራችንየኢኮኖሚ እንቅስቃሴ ላይ የራሱ አሉታዊ ወይም አዎንታዊ ተፅእኖ ይኖረዋል ። በአለም ላይ በአሁኑ ወቅት በአለም ላይ ያለው የካፒታል ፍሰት (Captal Flow) እና የንግድና የምጣኔ - ሀብት ትስስር ስለጨመረ በየትም የአለም ክፍል የሚፈጠር ችግር ወደ ሌላውም የመትረፍ እድሉ ሰፊ ነው ።

ይህም በርካታ ከአለም አቀፍ ደረጃ የቀረበው ፣ ምንም እንኳን ሰፊ የሆነ ትስስር ገና ባይኖረንም ትስስራችን ግን እየጨመረ እንደሚሄድ ከአሁኑ መገመት ይቻላል ። በአለም ላይ የሚፈጠር የምጣኔ - ሀብት ቀውስም ሆነ ችግር ለሌላው አለም የመትረፍ ሰፊ እንዳለው የታየ ጉዳይ ነው ፣ ለዚህም በአለም ላይ ያለው የነዳጅ ፣ የማዳበሪያ ፣ የብረታ ብረት ዋጋዎች ሲጨምሩ በእኛም ላይ ጭማሪዎች መንፀባረቃቸው አልቀረም ።

 ለዚህም ምክንያቱ የራሳችን ምጣኔ - ሀብት እያደገ በሄደ ቁጥርና ይበልጥ ገበያ መር እየሆነ ሲሄድ በአለምም ሆነ በአገር አቀፍ ደረጃ ያለው የምጣኔ - ሀብት ትይይዝ ሲጨምር ፤ በሌላ በኩል ደግሞ በአለም ላይ ከጊዜ ወደ ጊዜ ተፅእኖው እያየለ የመጣው የአለም - አቀፍ ምጣኔ ሀብት ትስስር (Globalisation) በምጣኔ - ሀብትና በሌሎችም ዘርፎች በስፋት እየታየ ያለ ጉዳይ ነው ።  የውጭ ባለሀብቶች ወደ ሀገራችን በብዛት እየገቡ ሲሄዱ ፣ ወደ ውጪ ሀገራት በርካታ ሸቀጦችንና ምርቶችን መላክ ስንጀምር ከውጪም እንደዘዛው ስናስገባ ፣በዚህ በዚህ ሁሉ ምክንያቶችከእኛ ውጪ ያለውን ነገር መረዳትና እድልም ከሆነ መጠቀም ፣ አደጋን ይዞ የመጣ ከሆነም ለዛ መዘጋጀትና ሊመጡ ከሚችሉ ጉዳቶች ራስን መጠበቅ ይረዳል።

ይህም ትስስር ወደ ፊት ከዚህ ይበልጥ እየተጠናከረ እንጂ እየቀነሰ እንደማይሄድ ግልፅ ነው ። ከዚህም ሌላ ደግሞ የውጪ ኩባንያዎች በሀገራችን መንቀሳቀስ በሚጀምሩበት ወቅት ትስስሩይበልጥ እየጠበቀ ይሄዳል ። አይነተኛ ምሳሌዎቹ የውጪ ባንኮች በሀገራችን መንቀሳቀስ ቢጀምሩ ያገራችንን ምጣኔ ሀብት ከአለም አቀፉ የገንዘብ ስርአት ጋር ትስስርን ሲፈጥር የራሱ አሉታዊም ሆነ አዎንታዊ ጎኖች አሉት ። በእነኚህ ምክንያቶች ስለአለም ምጣኔ  - ሀብት አንዳንድ ነገሮችን መረዳት ሊያስፈልግ ይችላል ።ኢትዮጲያ የአለም የንግድ ድርጅት አባል በምትሆንበት ወቅት የተወሰነ የመንደርደሪያ ጊዜ ቢኖርም ከተወሰኑ አመታት በኋላ ግን ዝግ የነበሩትን ዘርፎችን ክፍት ማድረግ አይቀሬ ነው ።  ይሄም በማደግ ላይ ያሉትን አገሮች ብቻ ሳይሆን ያደጉትንና ለብዙ መቶ አመታት የዳበረ የካፒታሊዝም ስርአት ያላቸውን ሀገራት ሁሉ ሲፈታተን ማየት እየተለመደ መቷል ።

ከአውሮፓ ሀብታም ሀገራት ሳይቀር በአለም ሁለተኛዋ የወጪ ንግድን የምትልከው ጀርመንን ብንወስድ በምትልካቸው የኢንዱስትሪ ምርቶች በምታገኘው ገንዘብ ነው የምትመገበውን ምግብ እምትገዛው እንጂ የፍጆታዋን ምግብ ሁሉ ራሷ አታመርትም ። በተመሳሳይም እንግሊዝም በባንክ ፣ እና በፋይናንስ ፣ በኢንዱስትሪዎቿ በመሳሰሉት አገልግሎት ዘርፎች በምታገኘው ገንዘብ አብዛኛውን የምግብ ሰብሏን ከውጪ የምታስገባ ሀገር ነች።ሌሎች ሀብታም የሆኑ ነገር ግን በቂ ለግብርና ተስማሚ የሆነ መሬት የሌላቸው ፣ ሀገራትም እንዲሁ የምግብ ሰብላቸውን ከውጪ የሚያስገቡ ናቸው ፣ ለምሳሌም በነዳጅ ዘይት የከበሩትን የአረብ ሀገራትን ብንወስድ በዚህ አይነት መንገድ ከውጪ የምግብና የግብርና ሰብሎችን እሚያስገቡ ናቸው ። አንዳንዶቹም በአፍሪካ ሀገራት ውስጥ ሰፋፊ መሬትን በመኮናተር ወደ ግብርና ስራ ራሳቸው እየገቡ ይገኛሉ። አንዳንዶቹ ደግሞ የግብርና ዘርፋቸውን በከፍተኛ ደረጃ የሚደጉሙ ናቸው ፣ ለምሳሌ ጃፓንና ደቡብ ኮሪያ የሚጠቀሱ ሲሆን እነኚህ በኢንዱስትሪ የበለፀጉ ሀገራት መሬታቸው ጠባብ ከመሆኑ ውጪ የግብርና ምርት በሀገራቸው ቢቀርብ የሀገራቸው ገበሬዎች ከገበያውጪ ስለሚሆኑ የግብርና ዘርፋቸውን ይደጉማሉ ።

ይሄም ከአለም ጋር የሚኖረን የምጣኔ ሀብት ትስስር የፈጠረው ሲሆን እነኚህም የሀገራችንን ኢኮኖሚ ለመረዳት የአለም ምጣኔ - ሀብትን በመረዳት እንደሚጀምር የሚያሳይ ነው ። ከቀድሞው በተሻለ ሁኔታ የአገራችን ምጣኔ - ሀብት ከተቀረው አለም ጋር ትስስርን እየፈጠረ ስለመጣ በምግብና በነዳጅ ብቻ ሳይሆን በሌሎች የፋብሪካ ውጤቶችና ጥሬ እቃዎችም ጭምር በአለም ዋጋ እሚወሰኑ ሆነዋል ።