በመርህ ላይ የተመሰረተ አስተሳሰብ ጠቀሜታ

ይህ ብቻ ሳይሆን በውጪዎቹ አስተሳሰብ ፣ ባህል ፣ ፍልስፍና አወቅነውም አላወቅነውም ተፅእኖ ያሳድርብናል ። አሁን ባለው ቴክኖሎጂና የመገናኛ ዘዴዎች አማካይነት ፣ በውጪው አለም ላይ ላለው አስተሳሰብ ከመቼውም ጊዜ ይበልጥ ተጋላጭ መሆናችንን መዘንጋት የለብንም።

በነገራችን ላይ አንድ ነገርን ለመፍጠር ምንም እንኳን ያ ነገር ሲጀመር ማህበረሰቡን አስተሳሰብ እሚፃረር ወይንም እሚጎዳ ሁሉ ሆኖ ሊታይ ይችላል ። እሚጎዳ ሁሉ ሆኖ ሊታይ ይችላል ። ይሁን እንጂ ውሎ አድሮ ግን አንድ ነገር በጎ የሆነ ነገር በረጅም ጊዜ ብዙሀኑን ማህበረሰብ እሚጠቅም ነገር ሊገኝበት ይችላል ። ያ ነገር ለማህበረሰብ ምንም ጥቅምን እማያስገኝ ፣ ወይም ጎጂ መሆኑ እየተረጋገጠ ከመጣ ግን ውሎ አድሮ ራሱ መክሰሙ አይቀርም ።

በኛ ሀገር በመርህ ላይ የተመሰረተ አስተሳሰብ (Objective Thinking) ብዙም የዳበረ ወይም የተለመደ አይደለም ። ነገር ግን የትኛውም ሀሳብ የራሱ ጥቅምም ሆነ ጉዳት ሲኖረው ፣ በአንድ በኩል ብቻ ያለውን ተመልክተን በአንደኛው በኩል ያለውን ብናልፈው ውጤቱ ጉዳት ነው እሚሆነው ፣ለምሳሌ ጥቅሙን ብቻ ተመልክተን ጉዳቱን ብናልፈው ተጎጂ ሲያደርገን በሌላ በኩል ደግሞ ጉዳት ብቻ ነው ያለው ብለን ብንደመድም ደግሞ ልናገኝ የምንችለውን ጥቅም እናጣለን ። በዚህ በኩል ግን ምእራባውያንን ብንወስድ ሰፊ ልምድ ያላቸው ሲሆን አስተሳሰባቸውም በአመክንዮ (Logic) ላይ የተመሰረተ ነው ። ይህ ብቻ ሳይሆን የሀሳብን ጥቅምም ሆነ ጉዳት ተገንዝበዋል ማለት ይቻላል ።

አንደ ነገር ሁሉም ሰው ትክክል ነው ስላለው ትክክል አይሆንም፣ በአንፃሩም ስህተትም ነው ስላለው ስህተትም አይሆንም ። አንድ ነገር ትክክለኝነቱም ሆነ ስህተት መሆኑ በሰዎች ስምምነት እሚሆን ነገር አይደለም ።አንድ ነገር ብዙ ሰዎች ስለተስማሙበት ትክክል አያደርገውም ።እንደውም በአንድ ነገር ብዙ ሰዎች መጀመሪያ እሚስማሙበት ያ ነገር የሆነ ውጤትን ይሰጣል በሚል ሲሆን ፣ ያ ነገር እንደማይሰራ ከተገነዘቡ ግን ለመተው ወይም ለመቀየርም እንደዛው የተጋለጠ ነው ። 

በዚህ ምክንያት ትክክል ወይም አግባብ ያልሆኑ ነገሮች እንደ ትክክለኛ ነገር ተወስደው ስራ ላይ በሚውሉበት ወቅት እሚያስከትሉት ጉዳት ከሚያስገኙት ጥቅም ይበልጣል ። ከጥቅማቸው ይልቅ ጉዳቱ እንደሚበልጥ በምርምርና በሙከራ የተረጋገጠን ነገር እንደ ትክክለኛ ነገር ተደርጎ ቢሰራበት ጉዳቱ ያመዝናል ።

አንድ ነገር ብዙ ሰዎች ስለተስማሙባቸው ትክክል ወይም ብዙ ሰዎች ስላልተስማሙባቸው ደግሞ ስህተት እሚሆኑ ቢሆን ኖሮ በአለም ላይ ብዙ ነገሮች በጣም ቀላል በሆኑ ነበረ ። ምእራባውያን ራሳቸው በርካታ ስህተቶችን የሰሩ ቢሆንም እንደገና እያረሙ በመሄድ የተሻለ የእድገት ደረጃ ላይ ለመድረስ በቅተዋል ።በዚህ መፅሀፍ ውስጥ ያሉት ብዙዎቹ ሀሳቦች ተግባራዊ ከሆነ አተያይ በመነሳት የተገለፁ ሲሆኑ ንድፈ - ሀሳባዊ መሰረቶችም አልፎ አልፎ ተገልጿዋል ። ይሁን እንጂ አንድ ንድፈ - ሀሳብ ወደ ተግባር ሲቀየር እንደሚገልፀው ሰው አስተሳሰብና ሊገልፀው እንደሚፈልገው ነገር ይለያያል ፣ ተግባራዊ የሆኑ አገላለፆች ሁሉንም ሰዎች እማያስማሙ ሊሆኑ ይችላሉ ።

አንድ ነገር ትክክለኛ ወይም ጥቅም ያለው መሆኑ የሚታወቀው በረጅም ጊዜ በሚሰጠው ጥቅም አንፃር ሲሆን ። ሌላ የአንድን ነገር ጥቅም መለያ መንገድ የሌለ ሲሆን ጊዜን አልፎ ጥቅምን መስጠት የሚችል ነገር ጥቅም አለው ተብሎ ሊወሰድ ይችላል ። ነገር ግን ጊዜን ወይም የጊዜን ፈተና ማለፍ የማይችል ከሆነና ከተወሰነ ጊዜ በላይ ሳያልፍ ዘላቂ የሆነ ጥቅም የሌለው ነገር ተመራጭ አይደለም ። ከዛ ይልቅ የረጅም ጊዜ ጥቅም ወይም ግልጋሎትን እሚሰጥ ነገር የተሻለ ነው ።

በአገራችን አንድ ትክክል ያልሆነን ነገር ትክክል እንደሆነ፣ተገቢ ያልሆነን ነገር ተገቢ እንደሆነ አድርጎ ተቀብሎ የመኖር ልማድ አለ ። ይህም አንድምታው ቀላል የማይሆን ሲሆን ፣ ትክክል ያልሆነን ነገር መያዝ ተከትሎ የሚመጣውም ነገር ትክክል ያልሆነ ነገርን ማድረግን ያስከትላል ። ይሄም ብዙ ችግራችን መፍትሄ ሳያገኝ ለረጅም ጊዜ እንዲቆይና  ባልተቋረጠ መከራና ችግር ለመኖራችን አንዱ ምክንያት ነው ።

በአሁኑ ጊዜ በሀገራችንም ሆነ በአለም አቀፍ ደረጃ ያሉ ችግሮች በጣም ውስብስብ ከመሆናቸው የተነሳ ፣ መፍትሄአቸውን ለማምጣት ብዙ ማሰብን ይጠይቃሉ ፤ይሁን እንጂ በቀላሉ በሀይል ወይንም ግብታዊ እርምጃን በመውሰድ እሚፈቱ ወይም በአንድ ጀንበር በነው እሚጠፉ አይደሉም ። ይህ ብቻ ብዙ ጊዜ አንድ ለውጥን ለማምጣትየሚደረግ እንቅስቃሴ ከሀዲዱ ወቶ አቅጣጫውን ስቶ ፣ ወዳልተፈለገ አቅጣጫ የመሄድ አዝማሚያዎች ታይተዋል ። ትልቅ ተስፋ ተጥሎባቸው የነበሩ ፤ ነገር ግን ከመስመራቸው የሳቱ ሆነው የታሰበላቸውን ውጤት ሳይሰጡ የውሀ ሽታ ፣ ደብዛ ሆነው ቀርተዋል  ። 

አንድ ሀሳብ ቀርቦ ዛሬ ላይ ስናስበው ወደ ተግባር እማይቀየር ወይም እማይጠቅም ቢመስለንም ውሎ አድሮ ግን አንድ ፍሬ እሚገኝበት ሊሆን ይችላል ። ሀሳብ አደገኛም ወይም ጥቅም ያለውም ሊሆን ይችላል ።ምንም እንኳን ለጊዜው ያ ሀሳብ ከባድ ተቃውሞ ሊያጋጥመው ቢችልም ውሎ አድሮ ግን ለማህበረሰብ እሚጠቅም ከሆነ ወዲያውም ባይሆን ከተወሰነ ጊዜ በኋላ ወደ ስራ ላይ ሊውል ይችላል ። ልዩነቶች እንዲኖሩ እሚፈለግበት ምክንያትም ይኀው ሲሆን ፣ ያ ሀሳብ እሚጠቅምበት ጊዜ ሊመጣ ይችላል ።

ተፈጥሯዊ ያልሆነ ነገር ተፈጥሯዊ እንደሆነ ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል ። ብዙ ነገሮች ሚዛናዊ በሆነ ሁኔታ ካልተጀመሩ ሚዛናዊ አለመሆናቸው ሊቀጥል ይችላል ። ለዚህ አይነተኛ ምሳሌ የሚሆነው የአየር በንብረት ለውጥ ሲሆን ሚዛናዊ ባልሆነ መሰረት ላይ መመስረቱ ነው ።